Ала Канапелька
14 лютага – дзень нараджэння Алы Канапелька. Не пераможцы,
не лаўрэата… Дзве маленькія кніжачкі вершаў – шчырых, пранізлівых, шчымлівых…
Светлай, шчырай, наскрозь прасякнутай дабрынёй жанчыны. Немагчыма паверыць, што
яе больш няма з намі…
Да яе можна было прыехаць у любы час – у яе аднапакаёўцы
на Чарвякова прымалі ўсіх, каму патрэбен быў прытулак, суцяшэнне, падтрымка,
дапамога. Падчас вучобы на завочным аддзяленні журфака я на працягу ўсіх сесій
жыла ў Алы.
Першы раз, каля яна толькі атрымала кватэру, з маёмасці
там быў толькі кнігі ды шыкоўны дыван, прывезены ёй з Аўстрыі, на якім мы
ўдваіх і спалі. А елі мы на падваконні ў кухні, альбо там жа, усеўшыся на
падлогу і расклаўшы нашы харчы на скрынцы…
Дарэчы, той дыван, які служыў нам яшчэ і прасавальнай
дошкай, я потым неяк незнарок падпаліла, пакінуўшы “усяго на хвілінку”
уключаным прас. Было вельмі няёмка, але Ала толькі рукой махнула: такой бяды! Ды
я заўсёды, калі прыязджала, бачыла тую падпаліну – як укол майму сумленню…
Ніколі, калі б я ні заяўлялася, Ала не сказала: “Прабач,
я не магу цябе прыняць”. Яна заўсёды радавалася – і было бачна, што радасць тая
– шчырая.
Памятаю, неяк я прыехала да яе без папярэджання –
мабільнікаў тады не было, а мне нечага спатрэбілася заначаваць у Мінску. І
гэтак жа без званка прыехала яшчэ адна яе сяброўка. Потым яшчэ з’явіліся госці
– у адрозненне ад нас, званыя і чаканыя – і ім таксама трэба было заначаваць у
Алы… Не паверыце, але ўсе памесціліся! Праўда, Ала пайшла спаць на кухню…
…Апошні раз мы бачыліся ў лістападзе 2014 года: я была па
справах у Мінску, і ў мяне ўзнікла “фортачка” гадзіны ў дзве. Я патэлефанавала
Але, і яна, як заўсёды, радасна, сказала: “Прыязджай да мяне на працу,
пагамонім”. Я ведала пра яе хваробу, але ўзрадавалася, што Ала працуе: значыць,
усё не так дрэнна? Яна была ўсцешана добрымі аналізамі – здавалася, што хвароба
адступіла. Мы пагаварылі пра дзяцей, пра родных, агульных знаёмых… На
развітанне Ала падарыла мне сярэбраны пярсцёнак, сказала: “Хачу, каб у цябе
засталося нешта напамяць пра мяне…” Вельмі прыгожы пярсцёнак – але ён вельмі
хутка пачарнеў…
А летам, калі я ляжала ў шпіталі, даведалася ад Тамары
Бунта, што Алы не стала…
Давайце ўзгадаем Алу. Пашлём ёй цяпло нашых сэрцаў.
Пачытаем яе вершы…
РАЗВІТАЛЬНЫ ВЕРШ
Напісаны
7 ліпеня 1995 года,
прысвечаны
памяці Барыса Сачанкі.
Негадана так
прыходзіць гора.
У нябёсах – адзінокі жораў.
То ўзмахне крыламі, то застыне,
трубны голас коціцца ў святлыні:
“Колькі сілы маю – пагукаю,
варагоў і родных пасклікаю
на высокі круг свой развітальны,
на апошні покліч даравальны.
Азірнуся з неба, пакружуся:
без мяне вам жыць на Беларусі…
А яна – як выдых Пана Бога.
Апроч вас, няма ў яе нікога.
А яна, цярплівіца святая,
прыйдзе час – усё нам прыгадае.
Не гарцуйце на яе магілах,
не глуміцеся з радзімы мілай!
Шчэ й не веру сам, што адлятаю
да чужога воблачнага краю.
Ноч апошнюю, мая Купала,
як я начаваў – не запытала.
Распляла вянок з рамонкаў, смолак,
не сказала, дзе шукаць ад сэрца зёлак.
Не сцямнелася, а развідняе…
Лёгкай смерці, верце, не бывае!
Цёплае, як Божае дыханне,
над зямлёю роднаю – світанне…”
***
Што з таго, што не мяне кахалі,
не мяне, як вочка, бераглі?
Слёзы не праясняць мае далі,
не размыюць рэчак берагі.
І якая справа аблачыне
у надземным пошуку быцця,
што любоў адмоўлена жанчыне,
што яна – як горкае дзіця
у самога
Пана Бога…
***
Больш ні слова аб смерці!
Паглядзіце:
вясна
занялася на свеце
і наўкола – яна!
Травы, лісцейкі, кветкі
узышлі, расцвілі,
зелянеюць палеткі,
птушкі гнёзды звілі…
У застрэшшы спяць косы,
а па травах – на смех –
малады гром і босы
асцярожна прабег.
У прыродзе ўсё рада:
мы навек, назаўжды!
То спрадвечная праўда
для травы і вады.
Ясна свецяць суквецці,
Прашумеў дождж і сціх…
Я прашу:
хоць
на міг—
НЕ!
Ні слоўца аб
смерці.
На галоўную старонку блога